ناگهان می ایستد، انتهای چوبی که در دست دارد تکان می خورد و به سمت پایین خم می شود. در این لحظه فریاد می زند «پیدا کردم». با شنیدن این جمله، همه سراسیمه به سمت او می دوند و شروع به کندن زمین می 

کنند، این جادوی آب است.

یکی از عجیب ترین روش های کشف آب های زیرزمینی، سنگ های قیمتی، نفت و هرگونه زیرخاکی، «دازینگ» نام دارد. از آنجا که در این روش از هیچگونه تجهیزات علمی استفاده نمی شود، برخی بر این باور هستند که 
افرادی که قادر به دازینگ کردن هستند، نیروی خارق العاده ای دارند.

دازینگ روشی فراتر از علم برای یافتن گنجینه ها و آب های معدنی است. البته هیچگونه شواهد علمی مبنی بر اینکه نتیجه دازینگ به صورت تصادفی درست است وجود ندارد. تنها وسیله مورد نیاز این کار، یک چوب به شکل 
حرف انگلیسی ایگرگ (Y) است که به آن «چوب دازینگ» می گویند که این چوب به «چوب جادو» نیز مشهور است.

روش دازینگ در دوران رنسانس در آلمان ظاهر شد و از آن موقع به بعد طرفداران خاص خود را پیدا کرد، به افرادی که این کار را انجام می دهند «دازر» گفته می شود.

دازینگ در طول تاریخ

مورخین معتقدند دازینگ از قرن پانزدهم یعنی زمانی که تب جست و جوی فلزات گرانبها داغ شده بود در آلمان به وجود آمده است اما در سال 1662، این روش به عنوان یک عمل خرافه و یک عمل شیطانی معرفی شد چرا 
که تعدادی از قضات آلمانی معتقد بودند که این نیروی شیطانی است که چوب را هدایت می کند. با اینحال مدت زیادی نگذشته بود که اعلام شد از آنجا که هدایت چوب توسط شیطان به اثبات نرسیده، این روش ممنوع نیست و به 
این ترتیب بار دیگر دازینگ به عنوان روشی مرسوم برای یافتن زیرخاکی ها به کار گرفته شد.

در قرن هفدهم میلادی، دازینگ جای خود را بین پلیس ها و کارآگاهان نیز باز کرد و فرانسوی ها برای دستگیری جنایتکاران و قانون شکنان از این روش استفاده کردند اما سوءاستفاده از دازینگ و متهم کردن بیگناهان باعث شد 
در سال 1701، «قانون منع استفاده از دازینگ در موارد پلیسی و جنایی» به تصویب برسد. در قرون نوزدهم و بیستم، کشاورزان و گله داران جنوب «داکوتا» در آمریکا برای اینکه جای پر آب و علفی پیدا کنند، 
از روش دازینگ استفاده می کردند.

اما استفاده از دازینگ تنها در کشاورزی و گله داری مرسوم نبود. شاید باور نکنید اما در طی جنگ ویتنام، بعضی از سربازان نیروی دریایی ارتش آمریکا برای پیدا کردن زاغه مهمات و تونل های اسلحه دشمن، از روش دازینگ 
استفاده می کردند. حتی در سال 1986 وقتی 31 سرباز ناتو در یکی از کوهستان های نروژ گرفتار بهمن شدند، ارتش نروژ برای پیدا کردن آنها از چوب ساده ایگرگ شکل کمک گرفت.

اگرچه علمی بودن دازینگ به اثبات نرسیده است اما حتی امروزه هم بسیاری از کشاورزان در اروپا و آمریکا برای تعیین محل آب هیچ روشی را مناسب تر از دازینگ نمی دانند.

تجهیزات مورد نیاز دازینگ

چوب چنگالی

در روش سنتی، رایج ترین چوبی که در دازینگ استفاده می شود، چوبی به شکل چنگال یا ایگرگ است که آن را از شاخه درختان جدا می کنند. بعضی از «دازرها» ترجیح می دهند چوب مورد نظرشان را از شاخه درختان 
خاصی انتخاب کنند. مثلا در اروپا استفاده از شاخه درخت فندق، هلو و بید بسیار رایج است. دو شاخه چوب ایگرگ شکل در دست گرفته می شود و قسمت سوم یعنی دم آن به صورت مستقیم نگه داشته می شود. سپس دازر به 
آهستگی شروع به راه رفتن در نقاط مختلف می کند و بعد از مدتی راه رفتن ناگهان می ایستد و می گوید که در آنجا آب در زیر زمین جریان دارد.

دازرها ادعا می کنند که در چنین نقاطی، شاخه به سمت پایین کشیده می شود یا آنکه شروع به پرش های کوتاه می کند. این روش به نام «جادوی بید» نیز شهرت دارد.

چوب فلزی

بسیاری از دازرهای امروزی، استفاده از چوب ایگرگی را کنار گذاشته اند و به جای آن، دو میله فلزی L شکل را در دست می گیرند. هر یک از میله ها در یک دست نگه داشته می شود و قسمت کوتاه شیء اِل شکل به سمت 
بالا نگه داشته می شود.

دازرها درباره روش پیدا کردن آب و اشیای زیرزمینی با استفاده از این روش ادعا می کنند که وقتی دازر به شیء مورد نظر در زیر خاک نزدیک می شود، میله ها به سمت یکدیگر خم شده و شکل ایکس را تشکیل می دهند.

علاوه بر میله های فلزی، دازرها از میله های پلاستیکی و شیشه ای نیز استفاده می کنند. میله های صاف نیز برای این کار مناسب است اما تا اوایل قرن نوزدهم در انگلیس استفاده نمی شد.

پاندول

برای دازینگ کردن گاهی از پاندول کریستالی، آهنی یا فلز دیگری که از یک زنجیر آویزان است نیز استفاده می شود.

برای این کار، در ابتدا دازر تعیین می کند که حرکت پاندول در چه سمتی علامت «بله» و در چه سمتی علامت «نه» است. او سپس سوالات مورد نظرش را از شخصی که پاندول را در دست دارد می پرسد. فردی که 
پاندول را در دست دارد می بایست تا جایی که می تواند آن را بی حرکت در مرکز نگه دارد، زمانی که پاندول به حرکت درمی آید پاسخ سوال داده می شود.

دازینگ در دنیای مدرن

امروزه در دنیای مدرن، پلیس برخی از کشورها از تجهیزاتی شبیه چوب دازینگ اما به شکل پیشرفته تر نیز استفاده می کند که البته کارآمدی آنها از جهت علمی تاکنون اثبات نشده است. علاوه بر آن، چندین وسیله شناسایی بمب 
نیز در آزمایشگاه های مختلف توسط نیروهای پلیس مورد استفاده قرار گرفته است که البته هیچ کدام از آنها در آزمایشات علمی نتیجه مثبتی نداشته اند.

به عنوان مثال، در سال 2013 وسیله بمب یابی به نام ای دی ای 561 به بازار آمد که از این وسیله در عراق برای بمب یابی استفاده شد اما نتیجه آن رضایتبخش نبود.

به این ترتیب در آوریل سال 2013، «جیم مک کارمیک» مدیر بخش تجهیزات فنی ارتش آمریکا – ساخت این وسیله را یک کلاهبرداری خواند. این در حالی بود که دولت انگلیس پیش از این واردات وسیله های «بمب 
شناس» را به کشور ممنوع اعلام کرده بود.

ارزیابی علمی دازینگ

سال 1948، در یک مطالعه علمی، توانایی 58 دازر در شناسایی منبع آب زیرزمینی مورد آزمایش قرار گرفت. نتیجه آزمایش این بود: «دازرها به طور شانسی آب پیدا کردند.»

سال 1979 بار دیگر دازینگ کردن برای یافتن آب، مورد مطالعه دقیق تری قرار گرفت و باز هم نتیجه آن بود که منبع آب صورت شانسی پیدا شده است.

سال 2006 مطالعه روی قبرهایی که با روش دازینگ پیدا شده بود نشان داد که در این پرونده ها نیز، دازرها به طور تصادفی محل دفن اجساد را پیدا کرده اند و هیچگونه پایه و اساس علمی در این مورد وجود ندارد.

مطالعه دازینگ در آلمان

سال 1990 در کاسل آلمان – کشوری که دازینگ از آنجا برخاسته بود – انجمن تحقیقات علمی ماوراءالطبیعه تصمیم گرفت مورد دازینگ را بررسی کند. «جیمز راندی» یکی از اعضای انجمن، برای دازری 
که در این آزمایش موفق شود، ده هزار دلار آمریکا جایزه تعیین کرد.

در این آزمایش سه روزه 30 دازر انتخاب شدند. آنها از میان چندین لوله پلاستیکی که از زیر زمین عبور داده بودند می بایست تشخیص می دادند که در کدام لوله، آب جریان دارد. لوله ها 50 سانتیمتر در زیر زمین قرار 
داشتند و مسیر هر یک از لوله ها توسط یک طناب رنگی مشخص شده بود. همه دازرها معتقد بودند که این آزمایش بسیار صادقانه صورت گرفته و جواب آن کاملا درست خواهد بود که البته صادقانه بودن آزمایش واقعا تایید شد: 
«هیچ یک از دازرها برنده نشدند».

آزمایش دیتر بتس

«هانس دیتر بتس» و چند دانشمند آلمانی دیگر، در فاصله سال های 1987 تا 1988 روی توانایی های خارق العاده 500 دازر، آزمایشاتی انجام دادند که به «آزمایش مونیخ» معروف شد.

از میان این دازرها، 43 نفر که احتمال می رفت نیروی خارق العاده ای داشته باشند، برای مرحله نهایی انتخاب شدند.

در این آزمایش، آب در داخل یک لوله که در زیرزمین یک انباری دو طبقه قرار داشت جریان پیدا کرد، پیش از هر آزمایش، لوله به یک سمت کشیده می شد و در طبقه بالا، دازر می بایست مسیر لوله را تشخیص می داد.

در طول دو سال، 843 آزمایش آزمایش مختلف صورت گرفت. در میان 43 دازری که مورد آزمایش قرار گرفتند، 37 نفر از آنها ناتوانی خود را در این کار نشان دادند و فقط شش نفر موفق شدند که مسیر را درست 
اعلام کنند.

نتیجه آزمایش اینطور اعلام شد: «اگر شانس را کنار بگذاریم، فقط تعداد اندکی کاملا در این کار موفق شدند که البته به نظر می رسد تجربه باعث موفقیت آنها شده است و نه نیروی خارق العاده شان.»

پنج سال پس از مطالعات مونیخ، پروفسور روانشناس «جیم تی انرایت» مدعی شد که نتیجه آزمایش چندان واضح نیست. او معتقد بود که آزمایش بتس توسط خود دازرها، ادعای آنها را درباره داشتن نیروی خارق العاده رد 
می کند.

توضیحات احتمالی و توجیه دازینگ

در توجیهات علمی اولیه در زمینه دازینگ، بسیاری بر این باور بودند که اجسامی که دازرها آنها را پیدا می کنند، از زیر خاک از خود پرتوهایی متصاعد می کنند که دازرها می توانند آنها را جذب کنند.

«ویلیام پریس» یک پزشک انگلیسی در این باره توجیه عجیب و غریبی دارد. او می گوید: «وقتی دازر به ماده معدنی نزدیک می شود، تعداد گلبول های خون بدن او افزایش می یابد و همین مسئله باعث می شود انتهای چوب 
خم شود و مکان شیء مورد نظر را پیدا کند.»

او البته می گوید: «گاهی اوقات بوی نامطبوعی که در اثر مدفون شدن اجسام در زیر زمین به وجود می آید، باعث می شود دازر به راحتی شیء مورد نظر را پیدا کند. اگرچه توضیحات پریس متقاعدکننده به نظر می رسد اما 
از نظر علمی تایید شده نیست.

سال 1986 مقاله ای در این باره در مجله «نیچر» منتشر شد. در این مقاله نوشته شده بود که دازینگ تا به امروز یک پدیده غیرطبیعی گزارش شده است اما با کمک علوم ارتدوکس، می توان آن را توضیح داد. افرادی 
که از دازینگ حمایت می کنند بر این باورند که در دازینگ، هیچگونه قدرت ماورایی وجود ندارد اما پدیده ای به نام «احساسات عمیق» روی آن موثر است.

گفته آنها خلاصه اش این می شود: «ضمیر ناخودآگاه افراد بدون اینکه آنها مطلع باشند روی بدن آنها تاثیر می گذارد و همین باعث می شود تا چوب دازینگ فرد را به سمت منبع مورد نظر هدایت کند.»

نظریه اینشتین

آلبرت اینشتین معتقد بود که دازینگ پدیده ای واقعی است. او در این باره می گوید: «من به خوبی می دانم که بسیاری از دانشمندان به دازینگ همانطور نگاه می کنند که در قدیم به علم نجوم می نگریستند. آنها امروزه، دازینگ را 
یک نوع خرافه باستانی تصور می کنند اما بنا بر آنچه که من می دانم، چنین نظریه ای چندان عادلانه نیست. چوب دازینگ یک وسیله کاملا ساده است که به سیستم عصبی انسان در برابر عناصر خاصی واکنش نشان می دهد. اینکه 
چگونه چنین چیزی ممکن است با توجه به علوم امروزی توضیحی برای آن وجود ندارد.»

دازینگ در دوران باستان

نقاشی هایی که بر دیواره غارهایی در اسپانیا کشیده شده، نشان می دهد که در 40 تا 50 هزار سال پیش از میلاد مسیح (ع)، مردم باستان از روش دازینگ استفاده می کردند.

حتی نقاشی هایی در غارهای عراق کشف شده که دازینگ را نشان می دهد و قدمت آن به هشت هزار سال پیش برمی گردد، همچنین در مقبره فرعون توت آنخ آمون نیز شیءای شبیه به وسیله دازینگ کشف شده است. دو عدد 
چوب دازینگ مشهور در جهان وجود دارد که یکی از آنها در چین است و گفته می شود که دو هزار سال پیش از میلاد مسیح (ع) مورد استفاده قرار می گرفته است. چوب دوم متعلق به انگلیس است که در سال 1530، 
معدنچیان انگلیسی از آن برای یافتن کانی های مورد نظر کمک می گرفتند. در زمان ملکه الیزابت اول، معدنچیان آلمانی به انگلیس فرستاده شدند تا دازینگ را به معدنچی های انگلیسی آموزش دهند.

مورد مشهور دیگری که در مورد دازینگ در تاریخ به ثبت رسیده است مربوط می شود به سال 1630، در این سال در فرانسه جنایتی خونین رخ داد که در جریان آن یک تاجر و همسرش به قتل رسیدند. پلیس فرانسه در این 
پرونده، از یک دازر برای حل معمای این جنایت کمک گرفت و نکته عجیب این است که دازر پلیس را به سمت قاتل هدایت کرد.

حسی شبیه به حس پرندگان

به عقیده برخی از محققانی که درباره دازینگ تحقیق کرده اند، دازینگ کردن یک نوع حس است که در پرندگان، ماهی ها و حیوانات نیز وجود دارد تا بتوانند غذا و آب پیدا کنند. آنها می گویند ماهی های سالمون با کمک همین 
حس، به زادگاه خود برمی گردند یا پرستوها به دنبال آب و غذا کوچ می کنند. باورکردنی نیست اما پروانه های سلطنتی حتی بعد از سه نسل دور بودن از زادگاه اجدادی شان قادر هستند با کمک همین حس به زادگاه اجدادی خود 
بازگردند.